جی کد (G Code) و ام کد (M Code) چیست؟
اگر تازه وارد دنیای CNC و CAM شدید یا فقط به یک علاقه مند به CNC هستید، شاید اصطلاح “G-code” را شنیده باشید. G-code یک زبان برنامه نویسی برای ماشین های کنترل عددی رایانه ای (CNC) هستش. در این مقاله، شما را با معنای G-code و نحوه شروع استفاده از آن آشنا خواهیم کرد.
G Code نویسی یعنی به زبان استاندارد با ماشین صحبت کردن؛ پس به عبارتی ماشین cnc زبان مخصوصی دارد که جی کد گفته میشه.
پس ما باید اطلاعات رو با زبان قابل فهم ماشین بهش معرفی کنیم. در ادامه با ما همراه باشید تا الفبای زبان cnc رو با هم یاد بگیریم.
نرم افزارهای CAD/CAM زبان انسان را به زبان ماشین ترجمه میکنند. زبان انسان نقشه است و زبان ماشین cnc کدهای جی کد.
به طورکلی دستور برنامه های CNC شامل جی کد و ام کد (M کد) هستش که با خروجی گرفتن از نرم افزارهای نرم افزارهای CAD/CAM نقشه به جی کد ترجمه میشه!
به عنوان مثال، وقتی ماشینکاری یک قطعه مثل شکل زیر را از cnc میخواهیم، اون قطعه رو در نرم افزار های CAM ترسیم کرده و خروجی جی کد میگیریم. سپس فایل خروجی را به کنترلر دستگاه داده و اجرا میکنیم.
تفاوت بین G کد و M کد
G Code ها معمولا برای تعریف سیستم حرکت محورها کاربرد دارند و روش جابجایی محورها را تعیین میکنند.
M Code ها معمولا فرمان های لحظه ای هستند. مثلا یک ابزار را روشن و خاموش میکنند. M Code ها گرچه از استاندارد خاصی پیروی میکنند ولی قابل تغییر متناسب با ویژگی های دستگاه هستند.
Mکدهای تراش فانوک
M00
توقف: برنامه , محور اصلی , دستگاه خنک کننده , پیشروی, بکار افتادن مجدد ماشین از طریق فشردن دکمه START
M01
توقف اختیاری . همانند M00 می باشد با این تفاوت که اگر دکمه توقف اختیاری روی پنل کنترل ماشین در حالت روشن باشد دستورات اجرا می شود.
M02
پایان برنامه
M03
دوران محور اصلی( اسپیندل SPINDE) درجهت عقربه های ساعت.(راست گرد)
M04
دوران محور اصلی( اسپیندل SPINDE) درجهت خلاف عقربه های ساعت. ( چپ گرد)
M05
توقف محور اصلی ( اسپیندل SPINDEL)
M06
اجرای تعویض ابزار
M07
روشن شدن موتور خنک کننده فشارقوی
M08
روشن شدن موتور خنک کننده ماشین
M09
خاموش شدن موتور خنک کننده ماشین
M13
دوران محور اصلی( اسپیندل SPINDE) درجهت عقربه های ساعت همزمان با روشن شدن موتور | خنک کننده ماشین
M14
دوران محور اصلی( اسپیندل SPINDE) درجهت خلاف عقربه های ساعت همزمان با روشن شدن موتور خنک کننده ماشین
M18
کنسل M19
M19
توقف محور اصلی( اسپیندل SPINDE) در موقعیت زاویه ای دقیق
M30
همانند کد M00 میباشد. توقف برنامه وبرگشت به نقطه شروع برنامه
M40
الی
M45
کدهای تعویض دند ها در گیربکس ماشین
M68
سه نظام بسته
M69
سه نظام باز
M98
فراخوانی زیر برنامه
M99
پایان زیر برنامه و برگشت به برنامه اصلی
G کدهای مهم مورد استفاده در ماشین های تراش CNC کنترل فانوک Fanuc
Gکدهای تراش فانوک
G00
حرکت سریع خطی ( حرکت خرگوشی )
G01
حرکت خطی با پیشروی (F) قابل کنترل ودلخواه
G02
حرکت دایره ای موافق عقربه های ساعت
G03
حرکت دایره ای مخالف عقربه های ساعت
G04
مکث زمانی تعریف مکث با آدرس p
G04 P…
تعریف مکث با آدرس X
G04 X…
G17
انتخاب صفحه XY به عنوان صفحه ماشینکاری
G18
انتخاب صفحه XZ به عنوان صفحه ماشینکاری
G19
انتخاب صفحه YZ به عنوان صفحه ماشینکاری
G20
تعریف واحد اندازه گیری ماشین برحسب اینچ
G21
تعریف واحد اندازه گیری ماشین برحسب میلیمتر
G27
بررسی برگشت ابزار به نقطه رفرنس
G28
برگشت اتوماتیک ابزار به نقطه رفرنس .. G28 U.. W
..G28 X.. Z
G29
برگشت اتوماتیک ابزار از نقطه رفرنس به نقطه قبلی
G30
برگشت اتوماتیک ابزار به نقطه رفرنس دوم و… .. G30 U.. W
..G30 X.. Z
G32
پیچ تراشی یک مرحله ای (دریک بلوک برنامه) ..G32 X.. F
G33
پیچ تراشی یک مرحله ای (دریک بلوک برنامه)
G40
کنسل کننده کدهای جبران شعاع ابزار
G41
جبران شعاع ابزار به سمت چپ مسیر برنامه نویسی شده
G42
جبران شعاع ابزار به سمت راست مسیر برنامه نویسی شده
G50
انتقال نقطه صفر
تعریف عده دوران ماکزیمم در موقع استفاده از کد G96
…N10 G50 S
G53
کنسل کردن کدهای انتقال نقطه صفر
G54
الی
G59
انتقال ( جابجایی ) نقطه صفر
G70
سیکل پرداخت کاری خارجی و داخلی
G71
سیکل خشن کاری خارجی و داخلی
G72
سیکل خشن کاری پیشانی
G73
سیکل کپی تراشی
G74
سیکل سوراخکاری در جهت Z
G75
سیکل شیارتراشی روی محیط کار (در جهت X)
سیکل سوراخکاری در جهت X
G76
سیکل پیچ تراشی چند مرحله ای
G80
کنسل سیکل های سوراخکاری
G83
سیکل سوراخکاری در جهت Z
G84
سیکل قلاویز کاری در جهت Z
G86
سیکل بورینگ کاری در جهت Z
G87
سیکل سوراخکاری در جهت X
G88
سیکل قلاویز کاری در جهت X
G89
سیکل بورینگ کاری در جهت X
G90
سیستم اندازه دهی بصورت مطلق
سیکل یک مرحله ای روتراشی
G91
سیستم اندازه دهی بصورت نسبی ( زنجیره ای )
G92
انتقال نقطه صفر و نن تعریف عده دوران ماکزیمم در موقع استفاده از کد G96
سیکل یک مرحله ای پیچ بری
G94
سیکل یک مرحله ای پیشانی تراشی
G96
تعریف مقدار سرعت برش ( مقدار S ثابت و مقدار n متغییر)
G97
تعریف عده دوران ( مقدار n ثابت و مقدار S متغییر)
G98
تعریف مقدار پیشروی (F) بر حسب میلیمتر بر دقیقه mm/min
G99
تعریف مقدار پیشروی (F) بر حسب میلیمتر بر دور